Wie weet wanneer wat waar is?

De meeste dingen kunnen computers intussen vele malen sneller en beter dan de mens. We zijn daar snel aan gewend geraakt omdat het ons vooral gemak oplevert. Sommige, op het oog simpeler zaken, zijn voor een computer nog wel heel lastig. Denk aan de “bewijs dat u geen robot bent”-captcha’s waarin je alle vakjes met een stoplicht aan moet klikken.

De ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie gaan echter steeds sneller. Waar een fraudeur vroeger een profielfoto van het internet plukte en zo indirect traceerbaar was, kunnen computers nu oneindig veel hyperrealistische foto’s van niet-bestaande personen ontwikkelen (https://thispersondoesnotexist.com/ )

Deepfakes

Het fenomeen Photoshop voor het manipuleren van beelden is zo ingeburgerd geraakt dat het een werkwoord is geworden. We zijn ons er allemaal wel bewust van dat een enkel beeld wel eens gemanipuleerd zou kunnen zijn. De grens lag tot nu toe bij een filmopname. Een filmpje kan zo overtuigend zijn, dat dit als bewijs geldt voor de meeste mensen – en ook bijvoorbeeld in een rechtszaal. De opkomst van de zogenaamde ‘deepfakes’ bewijst dat we ook niet meer op een filmpje kunnen vertrouwen. Het is nu al mogelijk het gezicht van iemand anders overtuigend te projecteren op een bestaande opname. Omdat ook stemmen steeds eenvoudiger kunnen worden nagemaakt, is het een kwestie van tijd voordat we filmpjes voorbij zien komen van Mark Rutte in een ‘adult movie’ of Donald Trump die een staatsgreep aankondigt, zonder dat we kunnen bewijzen of het wel of niet echt is.

Binnen afzienbare tijd zal de techniek zodanig verbeterd zijn, dat we allemaal met een app op onze smartphone iedereen wat dan ook kunnen laten doen of zeggen, en niemand meer weet of het waar is of niet. Dat is een gevaarlijke ontwikkeling, omdat er altijd partijen belang bij hebben om onrust en verwarring te zaaien in onze westerse democratieën.

Oplossing

Een echte oplossing voor dit aanstaande probleem is er niet, wel zie ik een parallel met beveiligde digitale communicatie. Hierbij wordt de andere kant ook niet vertrouwd, tenzij deze zich identificeert door elk stukje communicatie te ‘ondertekenen’ met zijn/haar cryptografische private sleutel. Zo zou iemand (een zakenpartner of journalist) kunnen bewijzen dat hij of zij echt de bron is van een bepaalde tekst of video. Dit kan nu al worden toegepast op e-mailverkeer.

Hoe dan ook zullen we door de kracht van computers in de toekomst vaker twijfelen aan wat waar is en wat niet. Wellicht zullen nog meer mensen dan terugverlangen naar ‘de goede oude tijd’.

Ronald Zijlstra
Oké-PC IT
ronald@okepc.nl